Ευρώπη των 28 κρατών -
«Κάποτε ήμουν θερμός υποστηρικτής της ΕΕ και της ευρωζώνης...», γράφει ο αρθρογράφος. Διαπιστώνει όμως ότι τώρα η Ευρώπη επικαλείται επιχειρήματα που είναι ανήθικα και ανειλικρινή. Πώς τοποθετείται στο θέμα του Grexit, της Ουκρανίας και της ΕΚΤ.
Το αντίστοιχο μίας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στην οικονομία είναι το rollover του χρέους ενός χρεοκοπημένου κράτους. Στην Ευρώπη είχαμε και τα δύο τις τρεις τελευταίες εβδομάδες. Η οικονομική και η πολιτική διπλωματία επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην αποτροπή της άμεσης καταστροφής χωρίς στρατηγικό στόχο. Ο κίνδυνος είναι πως η Ουκρανία και η Ελλάδα θα καταλήξουν δύο χρεοκοπημένα κράτη.
Κοιτάξτε απλώς πού βρίσκεται η Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια αντιμετώπισης της κρίσης. Καταγράφει μία από τις χειρότερες πορείες στην οικονομική ιστορία. Ωστόσο, μόλις αποφασίστηκε παράταση της ίδιας πολιτικής.
Είναι, όμως, αυτό βιώσιμο; Οι πραγματιστές στις καγκελαρίες της Ευρώπης δηλώνουν ότι μπορούν να μετακυλίουν εσαεί το χρέος σε πολύ χαμηλά επιτόκια. Λένε πως οικονομικά αυτό αντιστοιχεί σε διαγραφή του χρέους. Πολιτικά όμως, είναι πολύ ευκολότερη λύση, επειδή δεν χρειάζεται να αναγνωρίσεις ζημίες. Η αντίστοιχη ανακοίνωση σε μία στρατιωτική σύγκρουση θα ήταν: εάν ανανεώνεται συνέχεια η κατάπαυση του πυρός, τότε πρακτικά έχεις ειρήνη.
Αυτού του τύπου τα επιχειρήματα δεν είναι μόνο ανήθικα, αλλά και ανειλικρινή. Επίσης δεν λειτουργούν. Ενώ παίζουν αυτό το παιχνίδι της παράτασης και της προσποίησης, η πραγματική οικονομία εκρήγνυται. Η λιτότητα έχει προκαλέσει κατάρρευση των εισοδημάτων και της απασχόλησης. Τα λάθη της νομισματικής πολιτικής προκάλεσαν μείωση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη που κατέστησε αδύνατο για την Ελλάδα, αλλά και για οποιαδήποτε άλλη χώρα της περιφέρειας, να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα τα πρώτα χρόνια της νομισματικής ένωσης.
Εάν η Ε.Ε. αντιμετωπίσει την Ουκρανία με τον ίδιο τρόπο που αντιμετώπισε την Ελλάδα, το μόνο που μπορεί να περιμένει κανείς είναι μία παράλληλη εξέλιξη τα επόμενα χρόνια. Η συμφωνία του Μινσκ για εκεχειρία, που διαπραγματεύθηκαν οι ηγέτες Ρωσίας, Ουκρανία, Γαλλίας και Γερμανίας, μπορεί να κρατήσει για λίγο καιρό. Οι Ευρωπαίοι μπορεί να το χρησιμοποιήσουν αυτό ως πρόσχημα για να μην ανανεώσουν τις κυρώσεις και για τη μη επιβολή νέων κυρώσεων. Και όταν καταρρεύσει η εκεχειρία – γιατί θα καταρρεύσει – το ευρωπαϊκό κατεστημένο λήψης αποφάσεων θα προσποιηθεί ότι αυτό ήταν έκπληξη και θα εκφράσει τον αποτροπιασμό του, αφήνοντας τη χρεοκοπημένη Ουκρανία να λειτουργεί ως ουδέτερη ζώνη μεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας. Θα έχει αποτύχει επίσης να περιορίσει τις εδαφικές φιλοδοξίες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν σε άλλα μέρη της ανατολικής Ευρώπης.
Η Ε.Ε. έπρεπε να αντιμετωπίσει το θέμα του ελληνικού χρέους όπως και τις εδαφικές διεκδικήσεις του κ. Πούτιν εξαρχής, και να μην περιμένει να βγουν εκτός ελέγχου. Παίζοντας εκ του ασφαλούς, η Ε.Ε. θέτει τελικά σε κίνδυνο την αμυντική και την οικονομική της ασφάλεια.
Στο μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής μου ήμουν φιλοευρωπαίος και υποστηρικτής της νομισματικής ένωσης. Γίνεται όμως όλο και πιο δύσκολο να επιχειρηματολογήσεις υπέρ μίας ένωσης που συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Πάντα ένιωθα πως ο ευρωσκεπτικισμός ήταν ένα παράλογο ένστικτο. Σήμερα όμως, υπάρχουν απολύτως λογικά επιχειρήματα για να αντιτίθεται κανείς στην ένταξη τόσο στην ευρωζώνη, όσο και στην ίδια την Ε.Ε.
Ακόμη και κάποια από τα προηγούμενα επιτεύγματα της Ε.Ε. εξαφανίζονται. Το πιο σημαντικό είναι τα θεμελιώδη δικαιώματα που συμφωνήθηκαν πριν από καιρό, που σχηματίζουν μέρος των σημερινών μας νομικών συστημάτων. Σε αυτά περιλαμβάνεται η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, κεφαλαίων, προϊόντων και – σε ένα μικρότερο βαθμό – υπηρεσιών. Περιλαμβάνεται επίσης το δικαίωμα απόκτησης κατοικίας σε οποιοδήποτε μέρος της Ε.Ε.
Σήμερα όμως, έχουμε λιγότερο ενιαία αγορά στον χρηματοοικονομικό κλάδο από ό,τι είχαμε πριν από την κρίση. Η βρετανική κυβέρνηση αμφισβητεί το δικαίωμα κατοικίας. Το ευρώ, που ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια ως μέρος της διαδικασίας προς την οικονομική ολοκλήρωση, πλέον έχει εξελιχθεί σε μία μοντέρνα εκδοχή του κανόνα χρυσού, αλλά με εξόδους κινδύνου.
Αναρωτηθείτε τώρα: Θα μπορούσε ποτέ η Ελλάδα να έχει εύλογο συμφέρον για να διεκδικεί την έξοδό της από την ευρωζώνη; Η έμφαση πρέπει να δοθεί στις φράσεις «εύλογο συμφέρον» και «διεκδικεί».
Η απάντησή μου είναι «ναι». Για μένα, το κυρίαρχο επιχείρημα θα ήταν η απελευθέρωση από ένα ιδιαίτερα κακό σύνολο πολιτικών – προκυκλικής λιτότητας και αποπληθωριστικής νομισματικής πολιτικής. Το λογικό επιχείρημα για την έξοδο από την ευρωζώνη είναι η ευκαιρία να μην είσαι τόσο χαζός.
Καθώς η πολιτική της Ε.Ε. γίνεται κυνική και δυσλειτουργική, καθίσταται όλο και πιο δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τους καλούς από τους κακούς σε αυτές τις συζητήσεις μεταξύ φιλοευρωπαίων και ευρωσκεπτικιστών. Πριν από 20 χρόνια δεν θα δίσταζα να χαρακτηρίσω ξενόφοβο – αν όχι χειρότερα – έναν ευρωσκεπτικιστή. Δεν ισχύει το ίδιο και σήμερα.
Για να ανακτήσει η Ε.Ε. το ηθικό και πολιτικό της κύρος, θα χρειαστεί να επιλύσει την ελληνική κρίση χρέους, να υπερασπιστεί την Ουκρανία και να χρησιμοποιήσει τα οικονομικά και χρηματοοικονομικά της εργαλεία που διαθέτει για να εξασφαλίσει τα δικά της γεωπολιτικά συμφέροντα. Αυτή την στιγμή, η Ε.Ε. αποτυγχάνει και στα δύο μέτωπα.
_________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου